Villa Vlietweg, Leiden

Op een driehoekige kavel, waar de historische Vlietweg wijkt van de Vliet, is een compacte woning gerealiseerd. De woning is vooral ontworpen vanuit de beleving van de Vliet. Het basisplan van de woning bestaat uit ruw gemetselde wanden die in en om elkaar grijpen. De grenzen tussen binnen en buiten zijn vervaagd, het water en het landschap zijn een onderdeel van de woning geworden. Je wordt ontvangen in een klein buitenhof met monumentale bomen. Het venster in de tuinmuur geeft een eerste glimp op het water. De tuinmuur volgend, betreed je de hoge entreehal van de woning. Drie treden geven toegang tot de hoger gelegen woonkamer. De woonkamer heeft een panoramisch uitzicht over het water en ligt beschut naar de weg. In de volledig geopende stand van de vouwpui loopt de vloer van de woonkamer door naar buiten en wordt deze verlengd tot aan de Vliet. Tussen de woonkamer en keuken bevindt zich de trap naar de verdieping. Deze heeft uitkragende treden en een glazen balustrade. Eenmaal boven is er in drie richtingen uitzicht over het water en de met mos-sedum begroeide platte daken.

Dit project is genomineerd voor de Leidse architectuurprijs en de Reynaers projectprijs.

Status gerealiseerd 2012
Architecten Gerrit-Jan van Rijswijk
Medewerkers Tijmen Versluis, Thomas Gillet
Opdrachtgever(s) particulier
Gerelateerd

Sinds begin 2024 wordt er in de wijk Oostdorp in Wassenaar gebouwd. Oostdorp, in de volksmond “het rode dorp” heeft het karakter van een tuindorp. Er zijn 62 verouderde rijwoningen gesloopt, en daarvoor in de plaats worden 44 grondgebonden woningen en 57 appartementen teruggebouwd. Ruime en duurzame woningen die slim zijn ingepast in de bestaande stedenbouwkundige structuur.

Het originele stratenpatroon met gesloten bouwblokken blijft gehandhaafd. De grondgebonden woningen hebben soms een voortuintje, maar soms staan ze direct op de kavelgrens, net als in de oude situatie. Door een verspringing in de rooilijn is er ruimte gemaakt voor een middenzone met openbaar groen. De breedte van de woningen varieert: er zijn 480 cm en 540 cm brede woningen. Hierdoor kunnen kleinere en grotere gezinnen gehuisvest worden. In de uitwerking hebben we het originele silhouet van de blokken teruggebracht. De blokken bestaan uit een gemetselde begane grond met geknikte (rode) kappen met dakkapellen. De detaillering van de woningen is met typische “tuindorp elementen” zoals mooie metselwerkdetails met verspringingen en diepe negge’s van de kozijnen. Net als in de originele situatie zijn er een tweetal accenten in de korte blokken. Hier zijn de kappen gedraaid. Tussen de blokken worden weer gemetselde poortjes gemaakt.

In Wassenaar is grote behoefte aan betaalbare huisvesting voor jongeren en kleine huishoudens. Daarom wordt in het middengebied een gebouw voor die nieuwe doelgroep vormgegeven: een tweelaags carré-vormig appartementenblok met een geknikte kap met dakpannen, met twee- en drie- kamerwoningen. Qua typologie wijkt het nieuwe gebouw af van de bestaande situatie, maar het heeft rondom meer ruimte, en versterkt samen met de school en het driehoekige plantsoen de stedenbouwkundige structuur in de wijk. Het plantsoen wordt vergroot en vergroend door de overbodige parallelweg tussen plein en de bebouwing te schrappen. Hier bevindt zich de hoofdentree van de appartementen. De woningen op de begane grond hebben elk hun eigen entree aan de straat. Deze woningen hebben een eigen voortuin, omarmd door een brede haag op de erfscheiding. De woningen op de verdiepingen worden ontsloten door een galerij in het binnengebied. Centraal in de carré wordt een parkeervoorziening voor auto’s en fietsen gerealiseerd.

Het woonhuis uit het begin van de 20e eeuw was oorspronkelijk de dienstwoning van het naastgelegen hoofdhuis “Malgre tout”. Hoofdhuis en dienstwoning worden gezien als voorbeeld van de ontwikkeling van buitenplaatsen in de gemeente. Als ensemble zijn de gebouwen en de omliggende tuinen van grote cultuurhistorische waarde. Het ensemble heeft de status Rijksmonument. De zorgvuldig gedetailleerde woning is opgetrokken in rode baksteen onder een rietgedekt wolfsdak. De dienstwoning omvatte oorspronkelijk een garage, paardenstallen en een woning voor de chauffeur.

In 2018 is een ontwerp gemaakt voor restauratie en modernisering van de dienstwoning en uitbreiding met een moderne uitbouw. In de uitbouw wordt een grote woonkamer en keuken gerealiseerd. Aan de uitbouw komt een veranda. Woonkamer en veranda bieden uitzicht op een prachtige Hortensia tuin. De uitbouw is aan de zijde van de tuin helemaal transparant. Aan de andere zijde wordt de uitbouw omarmd door een opengewerkt gemetselde muur. Naar de randen toe wordt de muur transparanter. Door de toepassing van een warmtepomp installatie met een bron, hoogwaardige isolatie, en door het dak van de uitbouw volledig vol te leggen met zonnepanelen is de dienstwoning straks volledig energie neutraal.

Midden in het Houtkwartier, een bestaande en geliefde woonwijk aan de noordkant van Leiden en grenzend aan stadspark de Leidse Hout, is onlangs Park Dieperhout gerealiseerd.

Park Dieperhout omvat 48 eengezinswoningen en een kleinschalig appartementengebouw. In het appartementengebouw bevinden zich 12 appartementen verdeeld over vier lagen, een gezondheidscentrum op de onderste 2 lagen en een ondergrondse parkeergarage. De woningen worden gebouwd door Smits Bouwbedrijf en zijn in de tweede helft van 2018 opgeleverd.  

De 173 "verandawoningen", zoals het project in het deelplan de Erven binnen ons bureau wordt genoemd, zijn eigentijds, maar hebben een uitstraling die vergelijkbaar is met woningen uit de jaren dertig. De veranda's aan de straatzijde verwijzen met een knipoog naar het verleden. Verhoudingen, detaillering en materiaalgebruik zorgen voor een harmonieus geheel. Ondanks het aantal, zijn de woningen telbaar en herkenbaar. De wisseling in ritme en gebruik van deuren, ramen, kolommen, dakkapellen en diverse dakvormen geven de woningblokken een aangename schaal. Het metselwerk met verschillende steenverbanden, stenen tuinmuren, uniforme dakpannen en een doorgaande (veranda/dak) lijst zorgen voor continuïteit en smeden de blokken tot één harmonieus geheel. De parkeerhoven aan de tuinzijde hebben een informeel en groen karakter. Dit is niet alleen het terrein voor de bewoners en bezoekers om de auto te parkeren, maar is tevens geliefd bij de kinderen als speelgebied. De meeste levendigheid vindt dan ook plaats aan de achterzijde van de woningen, aan de straat/verandazijde heerst een oase van rust.

 

fotografie: Roos Aldershoff ©