Midden in de Vijfhoek, een pittoreske buurt in de binnenstad van Haarlem, ligt een groot pand dat in 1908 werd opgericht door de firma Waaning als fabriek voor Haarlemmer Olie. Inmiddels heeft het pand de status van gemeentelijk monument. Het deel aan de Doelstraat had een representatieve functie. In rijk geornamenteerde kantoorvertrekken werd het bezoek ontvangen dat overtuigd moest raken van de goede eigenschappen van deze wonderolie. Het achterste deel bestond uit magazijn en personeelsvertrekken, en grenst aan een binnenplaats met kokerij. Enkele dagen in het jaar werd hier het zwavelrijke goedje gebrouwen.
Sinds de jaren ’80 is het gebouw in gebruik als woonhuis. De scheiding tussen voor- en achterhuis is doorbroken, maar de sfeer van vroeger is nog goed te herkennen. De nieuwe eigenaar vroeg ons een plan te maken om het gehele pand klaar te maken voor een nieuwe eeuw: energiezuinig, comfortabel, en gericht op het plezier van het wonen, zowel aan de binnentuin als aan de straat. De garagedeuren die afgetimmerd waren vervangen we door royaal beglaasde vouwdeuren. Met vlasisolatie wordt het gebouw van binnen ingepakt. Beglazing wordt vervangen, het dak van buiten geïsoleerd. Warmtepompen en zonnepanelen voorzien in een duurzame energieopwekking. In nauw overleg met Erfgoed blijven karakteristieke elementen behouden. En beginnen de nieuwe bewoners weer een volgend hoofdstuk in de rijke geschiedenis van dit gebouw.
In nauwe samenwerking met restauratie-aannemer Burgy, EPOS advies en energieadviesburo Kroon werd een plan van aanpak opgesteld. Februari 2024 is de bouw gestart.
| Status | in uitvoering |
| Architecten | Ronald Knappers, Krijn Tabbers |
| Opdrachtgever(s) | particulier |
Huis van Hilde ligt aan de duinrand, op de toeristische route tussen station Castricum en de duinen. Het gebouw is in januari 2015 geopend en combineert een depot- met een museumfunctie. Het archeologisch centrum is vernoemd naar Hilde, een vrouw uit de vierde eeuw na Christus en gevonden in 1995 bij een opgraving in Castricum.
Huis van Hilde is gerealiseerd in opdracht van de Provincie Noord-Holland. Elke Nederlandse provincie is verantwoordelijk voor het in stand houden en tentoonstellen van archeologische vondsten binnen haar grenzen. Het oude depot van Noord-Holland in Wormer werd te klein, het klimaat was slecht beheersbaar en het was slechts in beperkte mate toegankelijk voor bezoekers. Het gebouw op de Zanderij in Castricum biedt voldoende ruimte voor beheer en het tentoonstellen van archeologische vondsten en collecties.
Huis van Hilde heeft een vloeroppervlak van 4.480 m2 en is onderverdeeld in een paviljoen en een ondergronds depot. Het gebouw is ontworpen vanuit het omringende landschap. Het ontwerp refereert aan een nollenlandschap; een duinlandschap dat veel ouder is dan de huidige stuifzandduinen en op verschillende plaatsen in Noord-Holland nog kan worden gevonden.
In het bovengrondse, langgerekte paviljoen zijn aan de ene kant de hoofdingang, met balie en museumwinkel , alsmede een ruimte voor tijdelijke exposities, garderobe en toiletten gesitueerd en aan de andere kant de kantoren van de medewerkers. Op de eerste verdieping bevinden zich een kleinschalig restaurant met terras (op het depot) en auditorium. De langgerekte vorm en het 70 meter lange dak van het gebouw verwijzen naar de vroegmiddeleeuwse boerderijen, zoals die in de omgeving hebben gestaan. De gebogen dakconstructie is afgewerkt met CorTenstalen beplating als een verwijzing naar rietgedekte boerderijen. De grote overstekken van het dak beschermen het interieur tegen direct invallend zonlicht, wat de toepassing van grote glasvlakken toestaat. De gevel is afgewerkt met natuursteen uit Marokko, met fossiele pijlstaartinktvissen erin, een verwijzing naar de archeologische functie van het gebouw. Deze steen komt ook weer terug in het interieur.
Het depot is circa 2.200 m2 groot en verdeeld in diverse archiefruimten en de centraal gelegen tentoonstellingsruimte. Het heuvelachtige nollenlandschap is als het ware over het depot heen getrokken. Door een meter zand op dit deel van het gebouw te leggen wordt op passieve wijze een stabiel klimaat bereikt en zijn maar beperkt installaties nodig om de temperatuur en luchtvochtigheid in het depot constant te houden. Door tijdens ontwerp en uitvoering sterk in te zetten op duurzaamheid heeft Huis van Hilde een gemiddelde score van 8,6 op het duurzaamheidslabel GPR. Daarnaast heeft het integreren van gebouwdelen in het landschap zeker ook een symbolische waarde: de beste plek om archeologisch schatten te bewaren is in de grond.
Op een driehoekige kavel, waar de historische Vlietweg wijkt van de Vliet, is een compacte woning gerealiseerd. De woning is vooral ontworpen vanuit de beleving van de Vliet. Het basisplan van de woning bestaat uit ruw gemetselde wanden die in en om elkaar grijpen. De grenzen tussen binnen en buiten zijn vervaagd, het water en het landschap zijn een onderdeel van de woning geworden. Je wordt ontvangen in een klein buitenhof met monumentale bomen. Het venster in de tuinmuur geeft een eerste glimp op het water. De tuinmuur volgend, betreed je de hoge entreehal van de woning. Drie treden geven toegang tot de hoger gelegen woonkamer. De woonkamer heeft een panoramisch uitzicht over het water en ligt beschut naar de weg. In de volledig geopende stand van de vouwpui loopt de vloer van de woonkamer door naar buiten en wordt deze verlengd tot aan de Vliet. Tussen de woonkamer en keuken bevindt zich de trap naar de verdieping. Deze heeft uitkragende treden en een glazen balustrade. Eenmaal boven is er in drie richtingen uitzicht over het water en de met mos-sedum begroeide platte daken.
Dit project is genomineerd voor de Leidse architectuurprijs en de Reynaers projectprijs.
Binnen de faculteit Mechanical Engineering (ME) op de TU Campus hebben we de afgelopen jaren diverse verbouwingen doorgevoerd. Kantoorruimtes maakten plaats voor instructiezalen, open werkplaatsen werden gesloten, labruimtes en ondergestofte hallen transformeerden in frisse studieruimtes. Het zijn de veranderopgaves van deze tijd. Flexwerken heeft zijn intrede gedaan, waardoor er meer mensen op minder m2 kunnen werken. Proefopstellingen bestaan steeds minder uit grote apparaten maar maken gebruik van slimme computers en donkere laserlabs. Studenten brengen steeds meer tijd door op de faculteit zelf, en worden intensief begeleid, waardoor er grote behoefte is aan meer studieplekken en instructieruimtes. En dan ligt er ook nog een verduurzamingsopgave van gebouw en installaties.
Het gebouwencomplex uit de jaren ’60 heeft deels een monumentale status, dus is de opgave ook om bij al deze veranderingen het karakter van het gebouw recht te blijven doen. Eenvoudige organisatorische principes helpen om de helderheid van het gebouw te versterken. Stapeling van functies maakt dat een industriehal met sheddaken enerzijds de gewenste nieuwe labfuncties als Clean room en Drone lab kan huisvesten, maar ook een prachtige studieruimte met rijk daglicht oplevert.
In een ander bouwdeel hebben we instructiezalen gerealiseerd met de mogelijkheid zowel frontaal als groepsgewijs les te geven, met bijpassende presentatiemogelijkheden. Veel aandacht gaat uit naar een goed klimaat en een rustige akoestiek. Op andere plekken wordt juist ruimte geboden aan een veelheid van nieuwe en bestaande proefopstellingen, die een uiting zijn van waar deze faculteit voor staat: altijd nieuwsgierig en op zoek naar wat de wereld draaiend houdt.
fotograaf: Lucas van der Wee
Een bestaand kantoorgebouw uit begin jaren ’90 is geschikt gemaakt voor de huisvesting van Hecht, het samenwerkingsverband van de gezondheidsorganisaties in de Leidse regio. In een recordtijd van een jaar is het gehele interieur van het pand dat reeds in handen was van de GGD getransformeerd. Na afweging van een aantal scenario’s bleek hergebruik van het bestaande veruit de voordeligste en meest duurzame optie. Van een hokkerig cellenkantoor en een benauwde publieksruimte is het nu een open werklandschap met flexibele werkplekken, en een uitnodigende entree. Daarmee past het weer bij de hedendaagse manier van werken van de organisatie. Medewerkers die nauw betrokken waren bij de plannen voor de herinrichting van het pand waren aangenaam verrast met het resultaat.
Interieurelementen zoals kastenwanden met akoestische panelen zijn meegenomen in het ontwerp. Het vele hout en de natuurprint op de vloer geven het een aangename en herkenbare uitstraling. Met het vernieuwen van de installaties is ook het binnenklimaat verbeterd en verduurzaamd. Hecht is klaar voor de toekomst.
Installatieadvies: Huisman en van Muijen, 's Hertogenbosch
