Middelsee is het uitbreidingsplan aan de zuidwestzijde van Leeuwarden, naar een stedenbouwkundig ontwerp van West 8. De Friese waterstad geldt als inspiratiebron. In opdracht van de kleinste woningbouwvereniging van Nederland hebben wij een plan gemaakt voor woningen rond twee groene hoven. Een kleinschalige gemeenschap met veel ruimte voor ontmoetingen, en een stoere waterkant met het appartementengebouw als blikvanger.
Met eenvoudige middelen wordt verschil gecreëerd, waardoor nooit meer dan 2 woningen hetzelfde zijn. De basis is steeds gelijk: een compacte plattegrond, lichtgevoegd rood metselwerk en kloeke witte kozijnen. Verschil maken we met een dakkapel of gemetselde dakopbouw, een dakranddetail, een verbijzondering rond de entree. Het huidige woningbezit van opdrachtgever in de binnenstad van Leeuwarden was tevens een inspiratiebron. Een karakteristieke volksbuurt met veel groen. In ons plan ontmoeten bewoners elkaar rond de privé stoepjes en tuinen met lage hagen, evenals de brede galerijen langs de houten gevel van het appartementengebouw. De gemeenschappelijke fietsenbergingen en deelauto’s dragen eveneens bij aan het gevoel van saamhorigheid.
| Status | in uitvoering |
| Architecten | Krijn Tabbers, Ronald Knappers |
| Opdrachtgever(s) | Stichting Eigen Brood Bovenal |
Samen met restauratieaannemer Burgy uit Leiden is het achterhuis, het tuinhuis van de woning aan de Garenmarkt 9/9a geheel gerestaureerd en gemoderniseerd. In dit deel woont de nieuwe eigenaar. Het voorhuis met een aantal appartementen/studio's voor de verhuur blijft vooralsnog ongewijzigd.
De woning aan de Garenmarkt 9, 9a wordt in de volksmond ook wel 'Thorbeckehuis' genoemd. De woning heeft een van de grootste particuliere achtertuinen van Leiden. In het achterhuis, het tuinhuis (nr. 9a) schreef de liberale staatsman Johan Rudolph Thorbecke in 1848 de herziening van de Grondwet, die ons land veranderde in een constitutionele monarchie. Thorbecke leidde vanaf 1849 drie kabinetten. Een gevelsteen in het Rijksmonument herinnert aan de bewoning door de liberale staatsman en hoogleraar rechten (1798-1872).
Sinds begin 2024 wordt er in de wijk Oostdorp in Wassenaar gebouwd. Oostdorp, in de volksmond “het rode dorp” heeft het karakter van een tuindorp. Er zijn 62 verouderde rijwoningen gesloopt, en daarvoor in de plaats worden 44 grondgebonden woningen en 57 appartementen teruggebouwd. Ruime en duurzame woningen die slim zijn ingepast in de bestaande stedenbouwkundige structuur.
Het originele stratenpatroon met gesloten bouwblokken blijft gehandhaafd. De grondgebonden woningen hebben soms een voortuintje, maar soms staan ze direct op de kavelgrens, net als in de oude situatie. Door een verspringing in de rooilijn is er ruimte gemaakt voor een middenzone met openbaar groen. De breedte van de woningen varieert: er zijn 480 cm en 540 cm brede woningen. Hierdoor kunnen kleinere en grotere gezinnen gehuisvest worden. In de uitwerking hebben we het originele silhouet van de blokken teruggebracht. De blokken bestaan uit een gemetselde begane grond met geknikte (rode) kappen met dakkapellen. De detaillering van de woningen is met typische “tuindorp elementen” zoals mooie metselwerkdetails met verspringingen en diepe negge’s van de kozijnen. Net als in de originele situatie zijn er een tweetal accenten in de korte blokken. Hier zijn de kappen gedraaid. Tussen de blokken worden weer gemetselde poortjes gemaakt.
In Wassenaar is grote behoefte aan betaalbare huisvesting voor jongeren en kleine huishoudens. Daarom wordt in het middengebied een gebouw voor die nieuwe doelgroep vormgegeven: een tweelaags carré-vormig appartementenblok met een geknikte kap met dakpannen, met twee- en drie- kamerwoningen. Qua typologie wijkt het nieuwe gebouw af van de bestaande situatie, maar het heeft rondom meer ruimte, en versterkt samen met de school en het driehoekige plantsoen de stedenbouwkundige structuur in de wijk. Het plantsoen wordt vergroot en vergroend door de overbodige parallelweg tussen plein en de bebouwing te schrappen. Hier bevindt zich de hoofdentree van de appartementen. De woningen op de begane grond hebben elk hun eigen entree aan de straat. Deze woningen hebben een eigen voortuin, omarmd door een brede haag op de erfscheiding. De woningen op de verdiepingen worden ontsloten door een galerij in het binnengebied. Centraal in de carré wordt een parkeervoorziening voor auto’s en fietsen gerealiseerd.
Ruim 300 gelijkvormige portieketageflats hebben plaats gemaakt voor 315 levensloopbestendige woningen, variërend van eengezinswoningen tot appartementen in een toren van 14 lagen. In het wooncomplex zijn verspreid over alle drie de woonblokken diverse zorg- en maatschappelijke voorzieningen opgenomen. Zo zijn er onder andere een fietsenwerkplaats en horeca bemand door werknemers met een verstandelijke beperking. Daarnaast zijn er zorgwoningen voor ouderen en verstandelijk en lichamelijk gehandicapten. De zorgwoningen worden door verschillende zorginstellingen aangeboden. Deze ondersteunen de bewoners en hebben tevens het beheer over de maatschappelijke voorzieningen.
Bewoners parkeren onder de binnentuinen van de gesloten bouwblokken in twee parkeergarages. Geluidwerende maatregelen in de woningen langs het spoor en de uitvalswegen beperken de overlast van verkeer. Richting de straat en het spoor zijn er met de toegepaste woningtypologieën alleen maar voorkanten.
De ‘Villa van Bergenlaan’ ligt in Rijksdorp te Wassenaar, aan de rand van een Natura 2000 gebied.
Gesitueerd op een duinrand kijkt het uit over natuurgebied Lentevreugd. Het is een ingetogen villa die voor een deel in het duin ingegraven is en zo onderdeel wordt van het landschap. Energie voor het huis wordt opgewekt door de zon en de lucht. Omdat de villa voor een deel ondergronds ligt is er een hybride constructie van beton en hout gemaakt. De materialen, zoals inlands eiken, Fraké, beton en geanodiseerd aluminium tonen hun ware aard; het materiaal wordt niet verhuld en krijgt soms een bijzondere bewerking, zoals de houten lattenstructuur in het beton. De buitengevel is één à twee verdiepingen hoog en in hout uitgevoerd, met verholen kozijnen.
Kenmerkend is de beleving van licht, ruimte, materialiteit en verbondenheid met de omgeving. De villa is opgebouwd als een sequentie van separaat te onderscheiden ruimten, een “Raumplan”.
