Poortgebouw begraafplaats Rhijnhof, Leiden

De begraafplaats Rhijnhof in Leiden kampte al lange tijd met een tekort aan kantoorruimte. Tevens was er behoefte om het complex vanaf de weg herkenbaar te maken. Beide wensen zijn vertaald in een nieuw poortgebouw met klokkentoren en pergola. De entreepoort na de brug vormt de toegang naar de laatste rustplaats. Direct aansluitend zijn de kantoren en spreek-, ontvangstruimtes gesitueerd. De bezoeker kan hier via een computerscherm opzoeken wie op welke plek is begraven.

Het gebouw is opgetrokken uit geselecteerd Belgisch leisteen dat op voegloze wijze is verwerkt. Het erboven "zwevende" dak is van beton. Door het bestaande kantoordeel ook met leisteen af te werken is dit volledig in de nieuwbouw geïntegreerd. De nieuwe klokkentoren, waarin twee nog in depot liggende Leidse 17e-eeuwse klokken zijn opgehangen, markeert de bijzondere functie van het gebouw. Het poortgebouw vormt nu een karakteristieke scheiding tussen de buitenwereld en de ingetogen, groene, parkachtige beslotenheid van de begraafplaats van Leiden.

 

fotografie: Roos Aldershoff ©

Status gerealiseerd 2005
Architecten Ronald Knappers
Opdrachtgever(s) Stichting Beheer Begraafplaats Rhijnhof
Gerelateerd

Huis van Hilde ligt aan de duinrand, op de toeristische route tussen station Castricum en de duinen. Het gebouw is in januari 2015 geopend en combineert een depot- met een museumfunctie.  Het archeologisch centrum is vernoemd naar Hilde, een vrouw uit de vierde eeuw na Christus en gevonden in 1995 bij een opgraving in Castricum.  

Huis van Hilde is gerealiseerd in opdracht van de Provincie Noord-Holland. Elke Nederlandse provincie is verantwoordelijk voor het in stand houden en tentoonstellen van archeologische vondsten binnen haar grenzen. Het oude depot van Noord-Holland in Wormer werd te klein, het klimaat was slecht beheersbaar  en het was slechts in beperkte mate toegankelijk voor bezoekers.  Het gebouw op de Zanderij in Castricum biedt voldoende ruimte voor beheer en het tentoonstellen van archeologische vondsten en collecties.

Huis van Hilde heeft een vloeroppervlak van 4.480 m2 en is onderverdeeld in een paviljoen en een ondergronds depot. Het gebouw is ontworpen vanuit het omringende landschap. Het ontwerp refereert aan een nollenlandschap; een duinlandschap dat veel ouder is dan de huidige stuifzandduinen en op verschillende plaatsen in Noord-Holland nog kan worden gevonden.

In het bovengrondse, langgerekte paviljoen zijn aan de ene kant de hoofdingang, met balie en museumwinkel , alsmede een ruimte voor tijdelijke exposities, garderobe en toiletten gesitueerd en aan de andere kant de kantoren van de medewerkers. Op de eerste verdieping bevinden zich een kleinschalig restaurant met terras (op het depot) en auditorium. De langgerekte vorm en het 70 meter lange dak van het gebouw verwijzen naar de vroegmiddeleeuwse boerderijen, zoals die in de omgeving hebben gestaan. De gebogen dakconstructie is afgewerkt met CorTenstalen beplating als een verwijzing naar rietgedekte boerderijen. De grote overstekken van het dak beschermen het interieur tegen direct invallend zonlicht, wat de toepassing van grote glasvlakken toestaat. De gevel is afgewerkt met natuursteen uit Marokko, met fossiele pijlstaartinktvissen erin, een verwijzing naar de archeologische functie van het gebouw. Deze steen komt ook weer terug in het interieur.

Het depot is circa 2.200 m2 groot en verdeeld in diverse archiefruimten en de centraal gelegen tentoonstellingsruimte. Het heuvelachtige nollenlandschap is als het ware over het depot heen getrokken. Door een meter zand op dit deel van het gebouw te leggen wordt op passieve wijze een stabiel klimaat bereikt en zijn maar beperkt installaties nodig om de temperatuur en luchtvochtigheid in het depot constant te houden. Door tijdens ontwerp en uitvoering sterk in te zetten op duurzaamheid heeft Huis van Hilde een gemiddelde score van 8,6 op het duurzaamheidslabel GPR. Daarnaast heeft het integreren van gebouwdelen in het landschap zeker ook een symbolische waarde: de beste plek om archeologisch schatten te bewaren is in de grond. 

Het ontwerp is gemaakt voor de afdeling openbare werken van de gemeente. Het betreft een wijkkantoor voor de afdeling groenbeheer en voor de veegdienst. De locatie ligt in het groengebied tussen Amstelveen en Ouderkerk aan de Amstel. Inpassing van het gebouw in dat kwetsbare groen was belangrijk. Op de begane grond zijn de remises en de magazijnen gehuisvest. Op de verdieping zijn kantoren voor opzichters, de kantine en douche- en kleedruimten. Het gebouw is volledig in hout geconstrueerd en heeft een gevelbekleding van hout.

In de oude werfkelders op de kruising van de Oude en de Nieuwe Rijn in het centrum van Leiden bevindt zich het café restaurant "Annie's". In opdracht van de eigenaar van het restaurant hebben we een gekromd drijvend terras ontworpen.

De ondergrondse parkeergarage aan de Garenmarkt in Leiden is in samenwerking tussen de gemeente Leiden, Dura Vermeer Besix en studio VVKH gerealiseerd. 
De Garenmarkt was sinds jaar en dag een kaal parkeerplein zonder goede pleinwanden. Een aantal jaar geleden is door de gemeente een project opgestart om van de Garenmarkt een aantrekkelijke entree voor de binnenstad te maken, met moderne en comfortabele parkeervoorzieningen. Samen met diverse ontwikkelaars hebben we de mogelijkheden onderzocht voor de realisatie van een parkeergarage onder de Garenmarkt, al dan niet met bovengrondse bebouwing met woningen en winkels. Ook het belang van de evenementenfunctie van het plein is hierin meegenomen.

De Garenmarkt parkeergarage die begin 2020 is gerealiseerd heeft 5 parkeerlagen voor 425 auto’s en een bovengronds entreepaviljoen. 
De positionering van het entreepaviljoen herstelt de historische contouren van de oorspronkelijke bebouwing en begrenst het plein. Het plein is door de gemeente Leiden ontworpen en ingericht als groen stadplein en kan worden gebruikt voor evenementen. De parkeergarage krijgt veel daglicht tot diep onder de grond en heeft open en heldere parkeervloeren, geavanceerde lichtlijnen en een kleurrijke, hoogwaardige afwerking. Op iedere verdieping is een kunstwerk, een grafische illustratie van Hakijk aangebracht, met voor Leiden kenmerkende thema’s, zoals Leidse straatjes, grachten en oevers, feesten en festivals en monumenten en musea. De parkeergarage en het plein zijn uitnodigend en werken letterlijk als een rode loper voor het bezoekend publiek. Parkeren is hier een deel van de beleving van een bezoek aan Leiden geworden.