Op het voormalig slachthuisterrein in Leiden Noord hebben particulieren de gelegenheid gekregen om hun eigen droomhuis te laten bouwen. In het stedenbouwkundig plan van MVRDV zijn circa 300 in particulier opdrachtgeverschap te realiseren woningen opgenomen. Ronald Knappers en Gerrit-Jan van Rijswijk hebben voor 4 van deze nieuwe woningen het ontwerp gemaakt.
fotografie: Roos Aldershoff ©
| Status | gerealiseerd 2010 |
| Architecten | Gerrit-Jan van Rijswijk, Ronald Knappers |
| Opdrachtgever(s) | diverse particulieren |
Aan de Hoge Rijndijk 48 in Zoeterwoude is een plan ontwikkeld voor een nieuw appartementencomplex met huurwoningen voor starters en senioren.
De woningen komen op de plek van een kantoorpand, dat al jaren leeg staat. Het nieuwe woongebouw staat op de grens van de grootschalige bebouwing die op dit moment tussen de Oude Rijn en de Hoge Rijndijk wordt gerealiseerd, en de bestaande woonbuurt uit de jaren ’80. Aan de oostzijde grenst het aan een parkje. De nieuwbouw is in de rooilijn van de Rijndijk geplaatst en versterkt zo het profiel van de weg. Op het achtergelegen terrein zijn de parkeerplaatsen gesitueerd, omzoomd met groen. Door de bouwmassa in drieën te geleden ontstaat een kleinere schaal, die met verschillen in metselwerk en dakvorm verder wordt versterkt. In het gebouw komen 34 huurwoningen van ca. 50 m2 en een fietsenstalling. Met individuele warmtepompen en zonnepanelen op het dak wordt een uiterst energiezuinig en duurzaam ontwerp gerealiseerd.
Stedenbouwkundige en architectonische inpassing “Vomar”locatie, hoek Abraham van Rooijenstraat en Maarten Kruijtstraat te Noordwijk
Stedenbouwkundig waren de contouren en de hoogte van het bouwplan bepaald door de gemeente Noordwijk. Met het plan worden de straten Abraham van Rooijenstraat en Maarten Kruijtstraat duidelijk gedefinieerd, aansluitend op de bestaande straatprofielen. Ook de Gasthuissteeg krijgt met dit bouwplan een duidelijke begrenzing.
De hoofdmassa kent een tussenschaal tussen twee werelden die in de omgeving aanwezig zijn. Aan de ene kant is er de kleinschaligere dorpsbebouwing van de Hoofdstraat en aan de andere kant de grootschalige hotelbebouwing. De massa van het nieuw te bouwen bouwblok is 3 lagen hoog plus een kapverdieping. Het wordt geleed in een aantal volumes, waarmee de schaal van het bouwblok verzacht wordt. Door verschillende kleuren metselwerk en dakbeëindigingen worden deze volumes verzelfstandigd. Met een spel van ritme van balkons, ramen, banden, daklijsten en een groen-koperkleurig dak voegt het gebouw zich goed in de badplaatsarchitectuur van de omgeving. De massa aan de Gasthuissteeg is 2 lagen hoog. Het heeft een groene gevel met raamopeningen. Aan de noordzijde van het plan wordt de bestaande brandgang dichtgezet en sluit de bebouwing direct op het naastliggend perceel.
Het plan is vooral duurzaam te noemen vanwege het driedubbel grondgebruik. Het bouwblok kent een ondergrondse verdieping, daarbovenop een winkel laag, daarboven een parkeerdek voor de woningen en een 42 tal woningen.
De Abraham van Rooijenstraat is een belangrijke ontsluitingsweg. Vandaar dat vooral functies als de inrit van de ondergrondse parkeergarage, de inrit van het parkeerdek op de 1e laag voor de woningen, en de entree van de expeditie hier gemaakt zijn. De Kruisstraat wordt meer verkeerluw. Dit wordt de wereld van het winkelen zoals dat is bij de Hoofdstraat. Hier komen de winkelfuncties te liggen, die via twee duidelijke entrees op de hoeken worden ontsloten. Vanuit de Hoofdstraat en vanuit de Grent zijn deze entrees duidelijk zichtbaar.
Aan de noordzijde bevindt zich de entree van de woningen. Het bestaande laad- en loshof waar zich ook andere woningontsluitingen bevinden krijgt hiermee een kwaliteitsimpuls. De galerijgevel, niet of nauwelijks zichtbaar vanaf de openbare ruimte is als een veranda wereld bedacht. Het is een lichte wereld van geschilderd hout.
In 1999 heeft ons bureau het stedenbouwkundige plan gemaakt voor een nieuwe centrale as in de wijk Holtenbroek. Later hebben we ook opdracht gekregen om een nieuw winkelcentrum (ca. 5.500 m²) met daarboven twee woongebouwen te ontwerpen. Een bestaand woongebouw met onderliggende winkels is in het plan opgenomen.
Het winkelcentrum ligt op het snijpunt van de twee hoofdassen van de wijk. Het opent zich middels een ovaal plein naar de aanwezige grote waterpartij en het park. De woongebouwen omzomen het winkelcentrum in een U-vorm. In het ene gebouw zijn 32 studenteneenheden ondergebracht en in het andere 68 kleine koopappartementen. Deze worden ontsloten vanuit een atrium met een glaskap en diverse gemeenschappelijke ontmoetingsruimten. De bewoners zijn vooral alleenstaanden of starters zonder kinderen. Gezamenlijk kunnen zij gebruik maken van een sauna en een uitkragend zwembad op de bovenste verdieping met een spectaculair uitzicht over de stad.
In Wassenaar worden 40 duplexwoningen van woningbouwvereniging St. Willibrordus vervangen door 86 sociale huurwoningen voor met name starters en senioren.
Het plangebied waar de nieuwe sociale huurwoningen komen bevindt zich in een dorpsuitbreiding uit de jaren zestig. Destijds was dit de meest noordelijke wijk van Wassenaar, ruim van opzet en met zicht naar weilanden en boerderijen. Bij het maken van een plan voor vervangende nieuwbouw sluiten we aan op de basiskwaliteiten van de oude wijk: er komen ruime profielen met voortuinen en veel groen.
De nieuwe sociale huurwoningen komen in een zestal gebouwen rondom een gemeenschappelijke binnentuin.
Door de tussenliggende Stompwijckstraat op te heffen ontstaat er ruimte om het parkeren voor de bewoners binnen het bouwblok op te lossen, en is er ruimte voor een gemeenschappelijke binnentuin. Aan de binnentuin is een maatschappelijke voorziening opgenomen.
De gebouwen hebben een formele voorkant met zogenaamde zoomwoningen op de begane grond. Dit zijn ondiepe woningen met de toegang en een tuintje aan de straatzijde. De achterkant grenst aan de parkeerplaatsen onder een opengewerkt, groen dek. Hier steken grote bestaande bomen doorheen. In het plan blijft de bestaande structuur van volwassen bomen gehandhaafd. Om privacy te creëren in de voortuintjes is een strook groen tussen de tuinen en het trottoir gemaakt. De woningen op de verdiepingen worden ontsloten middels brede galerijen.
Studio VVKH heeft het stedenbouwkundig ontwerp gemaakt.
Om de gebouwen in de lange straten qua schaal te laten aansluiten op de overliggende bebouwing ligt de gevel van de woningen op de bovenste (3e) verdieping iets terug ten opzichte van de rooilijn. De balkons van de woningen geven contact met de straat en reageren middels een verdraaiing op de oriëntatie ten opzichte van de zon. Op de noordelijke parkzijde is de bebouwing iets robuuster, aan de noordwestzijde reageert de bebouwing in hoogte op het naastgelegen appartementengebouw.
